مهرخوبان

 حضرت ام البنین مادر ادب و و فداکاری

با عرض تسلیت به مناسبت ۱۳ جمادی الثانی وفات مادر حضرت عباس علیه السلام

برای خاندان پیامبر، سرنوشتی شگفت رقم زده شده بود. بنی‌هاشم، در اوج عزت و بزرگواری، مظلومانه می‌زیستند. وقتی علی(ع) به فکر گرفتن همسر دیگری بود، عاشورا در برابر دیدگانش بود. برادرش «عقیل» را که در علم نسب شناسی وارد بود و قبایل و تیره‌های گوناگون و خصلت‌ها و خصوصیت‌های اخلاقی و روحی آنان را خوب می‌شناخت طلبید. از عقیل خواست که: برایم همسری پیدا کن شایسته و از قبیله‌ای که اجدادش از شجاعان و دلیر‌مردان باشند تا بانویی این چنین، برایم فرزندی آورد شجاع و تکسوار و رشید.

پس از مدتی، عقیل زنی از طایفه کلاب را خدمت امیرالمومنین(ع) معرفی کرد که آن ویژگی‌ها را داشت. نامش «فاطمه»، دختر حزام بن خالد بود و نیاکانش همه از دلیر‌مردان بودند. از طرف مادر نیز دارای نجابت خانوادگی و اصالت و عظمت بود. او را فاطمه کلابیه می‌گفتند و بعدها به «ام البنین» شهرت یافت، یعنی مادر پسران؛ چهار پسری که به دنیا آورد و عباس یکی از آنان بود.

عقیل برای خواستگاری او نزد پدرش رفت. وی از این موضوع استقبال کرد و با کمال افتخار، پاسخ آری گفت. حضرت علی(ع) با آن زن شریف ازدواج کرد. فاطمه کلابیه سراسر نجابت و پاکی و خلوص بود. در آغاز ازدواج، وقتی وارد خانه علی(ع) شد، حسن و حسین(ع) بیمار بودند. او آنان را پرستاری کرد و ملاطفت بسیار به آنان نشان داد.

گویند: وقتی او را فاطمه صدا کردند، گفت: مرا فاطمه خطاب نکنید تا یاد غم‌های مادرتان فاطمه زنده نشود، مرا خادم خود بدانید.

ثمره ازدواج حضرت علی(ع) با او، چهار پسر رشید بود به نام‌های: عباس، عبدالله، جعفر و عثمان، که هر چهار تن سال‌ها بعد در حادثه کربلا به شهادت رسیدند.

با تولد عباس، خانه علی(ع) آمیخته ای از غم و شادی شد. شادی برای این مولود خجسته، و غم و اشک برای آینده ای که برای این فرزند و دستان او در کربلا خواهد بود. عباس، قهرمانی که از او و خوبی‌ها و فضیلت‌هایش سخن می‌گوییم، نخستین ثمره این ازدواج پر برکت و بزرگترین پسر ام البنین بود.

فاطمه کلابیه (ام البنین) زنی دارای فضل و کمال و محبت به خاندان پیامبر بود و برای این دودمان پاک، احترام ویژه‌ای قایل بود. این محبت و مودت و احترام، عمل به فرمان قرآن بود که اجر رسالت پیامبر را «مودت اهل بیت(ع) » دانسته است. او برای حسن، حسین، زینب و ام کلثوم، یادگاران عزیز حضرت زهرا، مادری می‌کرد و خود را خدمتکار آنان می‌دانست. وفایش نیز به امیرالمومنین شدید بود. پس از شهادت علی(ع) به احترام آن حضرت و برای حفظ حرمت او، شوهر دیگری اختیار نکرد، با آن که مدتی نسبتا طولانی (بیش از بیست سال) پس از آن حضرت زنده بود.

ایمان والای ام البنین و محبتش به فرزندان رسول خدا(ص) چنان بود که آنان را بیشتر از فرزندان خود، دوست می‌داشت. وقتی حادثه کربلا پیش آمد، پیگیر خبرهایی بود که از کوفه و کربلا می‌رسید. هر کس خبر از شهادت فرزندانش می‌داد، او ابتدا از حال حسین(ع) جویا می‌شد و برایش مهم‌تر بود.

عباس بن علی(ع) فرزند چنین بانوی حق‌شناس و بامعرفتی بود تولد عباس، خانه علی و دل مولا را روشن و سرشار از امید ساخت، چون حضرت می‌دید در کربلایی که در پیش است، این فرزند، پرچمدار و جان نثار آن فرزندش خواهد بود و عباس علی، فدای حسین فاطمه خواهد گشت.

وقتی به دنیا آمد حضرت علی(ع) در گوش او اذان و اقامه گفت. نام خدا و رسول را بر گوش او خواند و او را با توحید و رسالت و دین، پیوند داد و نام او را عباس نهاد. آن حضرت، گاهی قنداقه عباس خردسال را در آغوش می‌گرفت و آستین دست‌های کوچک او را بالا می‌زد و بر بازوان او بوسه می‌زد و اشک می‌ریخت. روزی مادرش ام البنین که شاهد این صحنه بود، سبب گریه امام را پرسید. حضرت فرمود: این دست‌ها در راه کمک و نصرت برادرش حسین، قطع خواهد شد؛ گریه من برای آن روز است.

عباس، نجابت و شرافت خانوادگی داشت و از نفس‌های پاک و عنایت‌های ویژه علی(ع) و مادرش ام البنین برخوردار شده بود. ام البنین هم نجابت و معرفت و محبت به خاندان پیامبر را یک جا داشت و در ولا و دوستی آنان، مخلص و شیفته بود. از آن سو نزد اهل بیت هم وجهه و موقعیت ممتاز و مورد احترامی داشت. این که زینب کبری پس از عاشورا و بازگشت به مدینه به خانه او رفت و شهادت عباس و برادرانش را به این مادر داغ‌دار تسلیت گفت و پیوسته به خانه او رفت و آمد می‌کرد و شریک غم‌هایش بود، نشان احترام و جایگاه شایسته او در نظر اهل بیت بود.

منبع: آشنایی با اسوه‌ها -  حجت‌الاسلام جواد محدثی

منابع برای مطالعه بیشتر دراین مورد :

سایت حوزه مجله گلبرگ

سایت حوزه مجله اشارات

سایت ام البنین (س)

سایت تخصصی تاریخ اسلام مقاله 1

سایت تخصصی تاریخ اسلام مقاله 2

شبکه جهانی ولایت ویژه نامه حضرت ام البنین

زندگانی ام البنین (س) در تاریخ اسلام - سید علی اکبر خدایی